حمایت از علائم تجاری بدون ثبت

در برخی از کشورها از جمله ایران، حقوق مربوط به علامت تجاری ممکن است بر اساس استعمال علامت و بدون اینکه علامت مزبور به ثبت رسیده باشد، حاصل شود این حقوق مکتسب مورد حمایت قانون و محاکم این کشورها قرار می گیرد.
اخذکارت بازرگانی نیز برای علائم دارای شهرت یا علائم معروف، حمایت های خاص در برخی از کشورها مثل فرانسه بر اساس قواعد جلوگیری از رقابت نامشروع به عمل می آید. علائم مزبور ممکن است علائمی ثبت شده باشند لیکن حفظ حقوق مربوط به شهرت آن ها بر اساس مقررات مربوط به علائم تجاری ثبت شده ، صورت نپذیرد و در قالب حمایت بدون ثبت اعمال شود، توضیح اینکه بر اساس ثبت علامت تجاری، حقی انحصاری در استعمال علامت ثبت شده برای مالک آن به رسمیت شناخته خواهد شد که مالک بر اساس آن می تواند استعمال علامت ( مشابه یا یکسان ) را در مورد کالاهای یکسان یا مشابه ارائه دهد، معمولاَ حقی که بر اساس ثبت علامت در برخی کشورها مورد حمایت قرار گیرد، در همین حد می باشد. حال چنانچه علامت ثبت شده دارای شهرت ، سابقه استعمال و ارزش مالی فراوان باشد، حمایت از این مورد ، نه بر اساس ثبت ، بلکه بر اساس مقررات و قواعد عام که مقررات جلوگیری از رقابت نامشروع باشد، صورت می پذیرد. همچنین است در مورد شهرت یا حقوق مالی که در اثر استعمال علامت و بدون ثبت آن ممکن است به دست آید.

حمایت از علامت تجاری دارای شهرت یا سابقه استعمال ( مستمر ) بر اساس قواعد جلوگیری از رقابت نامشروع ، در ایران قابل اعمال است. کما اینکه حمایت از اسم تجاری در شرایط کنونی که ثبت آن ممکن نیست می تواند بر اساس قواعد جلوگیری از رقابت نامشروع صورت پذیرد.
ذکر این نکته لازم است که هرچند در ماده 31 قانون ثبت اختراعات ، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب 1386، حق استعمال انحصاری علامت فقط برای کسی شناخته شده است که علامت خود را به ثبت رسانیده باشد، لیکن این موضوع باعث نمی شود که سایر حقوق کسب شده از جمله شهرت و ارزش مالی علامت تجاری مورد حمایت و احترام نباشد، ضمن اینکه ماده 34 قانون مزبور به نوعی از علائم دارای سابقه استعمال حمایت کرده است و حقوقی را برای مالک آن به رسمیت شناخته است. این ماده به صورت ضمنی امکان استعمال علائم تجاری را بدون اینکه مورد ثبت قرار گیرند به رسمیت شناخته است. طبق این ماده اگر شخصی دارای سابقه استعمال مستمر علامت تجاری باشد، دارای نوعی حق تقدم می باشد.
این حق تقدم ، در خصوص ثبت آن علامت و بهره مندی از مزایای ثبت است. بر اساس این حق، شخص دارای سابقه استمال مستمر از علامت می تواند رد اظهارنامه ثبت علامت مذکور را که توسط دیگری به اداره مالکیت صنعتی ارائه شده است، تقاضا کند. همچنین چنانچه علامت مزبور به نام دیگری ثبت شده باشد ظرف مدت 3 سال در شرایط خاص مهلتی بیشتر حق دارد تقاضای ابطال ثبت مزبور را بنماید.
از سایر مصادیق حمایت از علائم مشهور می توان به بند 1 ماده 6 مکرر کنوانسیون پاریس اشاره کرد که مقرر می دارد : " کشورهای اتحادیه متعهد می شوند خواه راساُ اگر قانون داخلی کشور اجازه دهد، خواه طبق تقاضای کتبی ذینفع علامت صنعتی یا بازرگانی که آن علامت تشکیل یافته است از نقل یا تقلید یا ترجمه ای موثر در ایجاد اشتباه از علامتی که مقام صالح کشور ثبت کننده یا استعمال کننده معتقد باشد که آن علامت از علائم مشهور است و آن علامت مشهور متعلق به شخصی است که می تواند از کنوانسیون حاضر استفاده کند و آن علامت مشهور متعلق به شخصی است که می تواند از کنوانسیون حاضر استفاده کند و آن علامت را برای هرنوع کالا یا کالاهای مشابه به کار برد باید چنین علامتی را رد کنند و یا ثبت آن را باطل سازند و یا استعمال آن را ممنوع کنند وقتی که قسمت اصلی علامت شامل علامت مشهور تقلیدی باشد، که موثر در ایجاد اشتباه با آن باشد نیز به همین ترتیب رفتار خواهد شد. و بند 2 ماده 6 مکرر کنوانسیون پاریس نیز اشعار می دارد " ابطال و حذف یا منع استعمال علائمی را که با سوء نیت به ثبت رسیده یا استعمال شده اند در  هر موقع می توان نقاضا کرد. " کنوانسیون پاریس و همچنین موافقت نامه های سازمان تجارت جهانی نیز علائم مشهور را تعریف کرده و مورد قبول قرار داده اند.